Bệnh đau nửa đầu: Nguyên nhân do đâu?

Bệnh đau nửa đầu là tình trạng một bên đầu xuất hiện cảm giác đau. Cơn đau này có thể là cảm giác đau nhói dữ dội hoặc chỉ là một cơn đau nhẹ, kéo dài hàng giờ liền hoặc diễn ra và kết thúc nhanh chóng. Triệu chứng đau nửa đầu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau và khiến bạn gặp nhiều bất tiện trong sinh hoạt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

1. Bệnh đau nửa đầu là gì?

Bệnh đau nửa đầu là một tình trạng thường đặc trưng bởi biểu hiện đau đầu dữ dội ở một nửa bên đầu và mệt mỏi thần kinh. Người bệnh thường cảm thấy đau đầu kèm với các triệu chứng khác như buồn nôn, nôn, nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh, đôi khi có thể có các dấu báo thoáng qua (aura) như rối loạn thị giác, nói khó, tê hoặc dị cảm một bên mặt hoặc tay chân.

Các cơn đau đầu này thường kéo dài hàng giờ đến vài ngày và đôi khi nghiêm trọng đến mức cản trở các hoạt động thường ngày của bạn.

2. Triệu chứng đau nửa đầu

• Đau nửa đầu có thể ở mức độ nhẹ, vừa hay dữ dội.
• Cơn đau nửa đầu theo nhịp mạch đập.
• Cơn đau có thể ngày càng tăng dần cường độ hay diễn tiến theo từng đợt: Giảm đau rồi xuất hiện trở lại.
• Cơn đau có thể xuất hiện vào nửa đêm về sáng: U não, máu tụ nội sọ, đau đầu cụm hay xảy ra khi gắng sức hoặc có kích thích ánh sáng (màn hình tivi, điện thoại, laptop,..).

3. Nguyên nhân bệnh đau nửa đầu

• Đau đầu thứ phát: Do đột quỵ não, dị dạng mạch máu não, u não, máu tụ nội sọ, abces não. Những trường hợp này cần chẩn đoán sớm bằng các phương tiện như chụp hình não (CT hay MRI) và giải quyết tùy theo nguyên nhân.
• Đau đầu nguyên phát: Thường gặp nhất là chứng đau nửa đầu Migraine, kế đến là đau đầu từng cụm.

4. Bệnh đau nửa đầu Migraine

4.1 Phân loại bệnh đau nửa đầu Migraine

• Có dấu báo thoáng qua (aura): Người bệnh gặp các dấu hiệu cơn đau nửa đầu sắp xảy ra như, chẳng hạn như nhìn thấy những tia sáng lóe lên.
• Không có dấu báo thoáng qua: Đây là loại phổ biến nhất, cơn đau xuất hiện đột ngột mà không có dấu hiệu báo trước.
• Có dấu báo thoáng qua nhưng không đau đầu, hay còn gọi là đau nửa đầu thầm lặng: các dấu hiệu báo trước hoặc các triệu chứng khác xuất hiện nhưng lại không có cơn đau đầu nào diễn ra.

4.2 Nguyên nhân gây ra cơn đau nửa đầu Migraine

• Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ thường bị đau nửa đầu trong thời gian hành kinh do nồng độ các hormone như estrogen thay đổi trong khoảng thời gian này. Cơn đau xảy ra trước ngày “rụng dâu” từ 1-2 ngày và kéo dài sau khi kết thúc thời gian hành kinh từ 2-3 ngày.
• Do một số đồ uống như rượu (nhất là rượu vang), bia và uống quá nhiều caffeine (cà phê).
• Do sử dụng thuốc: chẳng hạn như thuốc tránh thai hay liệu pháp thay thế hormone, cũng có thể khiến cơn đau nửa đầu trầm trọng hơn.
• Do các cảm xúc tiêu cực: căng thẳng trong công việc, cuộc sống cũng có thể kích thích cơn đau nửa đầu xuất hiện.
• Kích thích giác quan như ánh sáng rực rỡ, chói lóa, âm thanh lớn hay các mùi nồng, mạnh (như nước hoa, mùi sơn, khói thuốc lá…) có khả năng gây đau đầu ở một số người.
• Đồng hồ sinh học gặp vấn đề bao gồm mất ngủ, ngủ quá nhiều hay tình trạng jetlag.
• Các yếu tố thể chất như hoạt động thể chất mạnh, kể cả quan hệ tình dục cũng có khi gây ra đau nửa đầu.
• Do thời tiết hay áp suất thay đổi cũng có khi góp phần kích thích cơn đau nửa đầu xuất hiện.
• Do thực phẩm như thực phẩm ướp mặn hay chế biến sẵn hay các chất phụ gia như bột ngọt, chất bảo quản cũng có khả năng gây đau nửa đầu.

Ngoài ra, nếu bạn có các yếu tố nguy cơ sau đây, khả năng bị đau nửa đầu (migraine) sẽ cao hơn:

• Tiền sử gia đình mắc phải căn bệnh này
• Độ tuổi, thường khả năng bị đau đầu Migraine cao nhất trong độ tuổi 30 và mức độ nghiêm trọng của cơn đau giảm dần sau mỗi 10 năm
• Giới tính, phụ nữ có nguy cơ gặp phải tình trạng này cao gấp 3 lần đàn ông
• Thay đổi nội tiết tố khi có kinh nguyệt hoặc khi mang thai hay mãn kinh, cơn đau thường được cải thiện sau độ tuổi mãn kinh

4.3 Biểu hiện của cơn đau nửa đầu Migraine

• Giai đoạn tiền triệu: Một hoặc hai ngày trước khi cơn đau đầu Migraine diễn ra, bạn có thể nhận thấy những dấu hiệu cảnh báo về cơn đau sắp tới, bao gồm: Táo bón, thay đổi tâm trạng, từ buồn rầu sang hưng phấn, thèm ăn, cứng cổ, tăng cảm giác khát nước và đi tiểu nhiều hơn, ngáp thường xuyên.
• Giai đoạn có dấu báo thoáng qua (aura): Mỗi triệu chứng bắt đầu từ từ, rõ ràng hơn trong vài phút, kéo dài trong khoảng 20–60 phút và sau đó bắt đầu biến mất. Bao gồm: rối loạn thị giác, mất thị lực tạm thời, cảm giác châm chích ở một bên cánh tay hay chân. Tê, yếu ở một bên mặt hay một bên cơ thể, gặp khó khăn khi nói chuyện. Nghe thấy các tiếng ồn hay nhạc bên tai, không thể kiểm soát chuyển động cơ thể
• Giai đoạn sau cơn đau nửa đầu: Sau khi trải qua cơn đau đầu, đa số người bệnh cảm thấy kiệt sức, mệt mỏi, không còn tỉnh táo và cần nghỉ ngơi cả ngày.

5. Bệnh đau nửa đầu từng cụm

Đây là chứng đau nửa đầu nguyên phát có cường độ đau dữ dội nhất. Cơn đau diễn tiến từng đợt cách nhau vài năm, thường gặp ở nam giới trẻ hay trung niên.

Cơn đau đầu điển hình thường kéo dài khoảng 3 tháng, các đợt cách nhau từ 1 năm trở lên. Theo đó, cơn đau nửa đầu từng cụm đầu tiên thường xảy ra ban đêm, kéo dài 30 đến 90 phút

Đau nửa đầu từng cụm có thể gây đau dữ dội sau hốc mắt hoặc trên trán gần phía thái dương một bên đầu kèm theo đỏ một bên mắt, nghẹt mũi, vã mồ hôi. Cơn đau nhanh chóng đau xuống vai, cổ một bên, có thể có sợ ánh sáng nhưng ít khi nôn ói

Các yếu tố thuận lợi khởi phát cơn đau nửa đầu từng cụm có thể kể đến như: Uống rượu, sử dụng các thuốc giãn mạch, thức ăn chứa nitrat (thịt giăm bông, thịt xông khói, thịt đông lạnh, xúc xích), hút thuốc lá.

6. Các biến chứng nặng của bệnh đau nửa đầu

Tình trạng đau nửa đầu nếu không được trị liệu sớm có thể dẫn đến các biến chứng sau:

• Co giật: Trong thời gian bị đau nửa đầu hoặc ngay sau đó, người bệnh có thể xuất hiện những cơn co giật như động kinh.
• Chóng mặt: Người bị đau nửa đầu có thể cảm thấy hoa mắt chóng mặt, đầu quay cuồng, dẫn đến té ngã.
• Mất ngủ: Cơn đau tấn công đột ngột có thể khiến bạn tỉnh giấc giữa đêm hoặc đau đến mất ngủ, không thể ngủ được.
• Đột quỵ: Bệnh lý đau nửa đầu có thể khiến lượng máu cung cấp lên não bị gián đoạn, lượng oxy và dinh dưỡng nuôi các tế bào não bị giảm đáng kể và dẫn đến đột quỵ não.
• Trầm cảm và lo lắng: Những người bị đau nửa đầu có nhiều khả năng rơi vào trầm cảm, hai tình trạng này hơn những người khác.
• Suy giảm chức năng não bộ: Đau nửa đầu nghiêm trọng, lặp lại nhiều lần dẫn đến tình trạng khó tập trung, suy giảm trí nhớ, khả năng tư duy kém,…
• Ảnh hưởng đến thị lực: Một biến chứng đau nửa đầu khác cực kỳ nguy hiểm chính là người bệnh có thể đối diện với nguy cơ giảm thị lực, mắt mờ hay thậm chí là mù vĩnh viễn.

Tham khảo thêm các bài viết về Chấn thương thể thao và các chế độ dinh dưỡng giúp chăm sóc và phục hồi cơ xương khớp hiệu quả.